RUBÂİLER
Dünyâda nedir hisse-i en’âmım hîç
Ömrümde felekten alınan kâmım hîç
Ben şûle-i şevkim sönüversem hîçim
Ben câm-ı Cem’im kırılsam encâmım hîç.
Yahya Kemal Beyatlı (57)
Bu dünyada nedir payıma düşen, hiç
Nedir ömrümün kazancı felekten, hiç
Bir sevinç mumuyum sönüversem hiçim
Bir kadehim kırılsam ne kalır benden hiç.
Sabahattin Eyüboğlu (353)
Yem koydu, tuzak kurdu o Hâlık sayyâd
Saydetti şikâre koydu âdem diye âd
Hem kendi yapar cihanda her nîk ü bed’i
Hem çare bulur herkese eyler isnâd.
Yahya Kemal Beyatlı (58)
Ezel avcısı bir yem koydu oltasına
Bir canlı avladı Adem dedi adına
İyi kötü ne varsa yapan kendisiyken
Tutar suçu yükler kendinden başkasına.
Sabahattin Eyüboğlu (352)
Yâkût-leb ol lâ’l-i Bedehşân nerede
Hoşbûy şerâb o râhât-ı can nerede
Derler meyi İslâm haram etmiştir
İç gam yeme İslâm’a o iyman nerede?
Yahya Kemal Beyatlı (60)
O yakut dudakları kızıl kızıl yanan nerde?
O güzelim kokusu cana can katan nerde?
Müslümanlara şarap haram edilmiştir derler
İçmene bak, haram işlemeyen müslüman nerde?
Sabahattin Eyüboğlu (354)
Bir bender-i köhnedir cihandır nâmı
Gerdûne metaf olmada subh û şâmı
Bir bezm ki ermiş nice bin Cemşîd’e
Bir kasr ki görmüş nice bin Behrâm’ı
Yahya Kemal Beyatlı (65)
Yıkık bir saray bu dünya dedikleri;
Gece ve gündüz atlarının durak yeri;
Yüz Cemşit' den arda kalmış bir dünya bu:
Yüz Behram kendinin sanmış bu gökleri.
Sabahattin Eyüboğlu (275)
Seyret şu dönen kubbe-i bed ef’âli
Ahbâb gidelden beri her yer hâlî
Bir an dahi fevt eylemeden zevkine bak
Ferdâyı unut sen gözet ancak hâli
Yahya Kemal Beyatlı (67)
Bu kubbe altındaki bin bir belayı gör;
Dostlar gideli boşalan dünyayı gör;
Tek soluk yitirme kendini bilmeden;
Bırak yarını, dünü, yaşadığın anı gör.
Sabahattin Eyüboğlu (365)
Efsûs ki mevsim-î civânî geçti
Kış geldi bahâr-ı şâdmânî geçti
Eyvâh şebâbet denilen mürg-i tarab
Biz farkına varmadık pek ani geçti.
Yahya Kemal Beyatlı (68)
Gençlik bir kitaptı, okuduk bitti;
Canım bahar geçti çoktan, kış şimdi.
Hani sevincin, o cıvıl cıvıl kuş?
Nasıl, ne zaman geldi, nasıl gitti?
Sabahattin Eyüboğlu (142)
Hayyam oldunsa mest sen zevkine bak
Bir taze güzelle neşvelen zevkine bak
Madem ki yokluktur işin akıbeti
Yoksun farz et de var iken zevkine bak.
Yahya Kemal Beyatlı (69)
Hayyam, şarap iç, sarhoş olmak ne hoş,
Sevgilin de varsa, sarılmak ne hoş;
Er geç sonu yokluk madem bu dünyanın,
Yok say kendini, bak var olmak ne hoş!
Sabahattin Eyüboğlu (287)
Onlar ki gelüp bu dehre pür-cûş olarak
Ezvâka sarıldılar kadeh-nûş olarak
İçtikleri bâdelerle medhûş olarak
Son uykuya daldılar hem-âgûş olarak
Yahya Kemal Beyatlı (71)
Dünyaya geldiler, coşup taştılar;
Güldüler, eğlendiler, anlaştılar;
Bir kadehte sızıverdiler bir gün
Ölüm uykusunda kucaklaştılar.
Sabahattin Eyüboğlu (133)
Biz kuklalarız oynatan üstâd felek
Zannetme mecazdır bu hakîkat gerçek
Varlık sahnında oynadık bir müddet
Sandûk-ı adem ka'rına indik tek tek
Yahya Kemal Beyatlı (72)
Biz gerçekten bir kukla sahnesindeyiz:
Kuklacı Felek usta, kuklalar da biz.
Oyuna çıkıyoruz birer, ikişer ikişer;
Bitti mi oyun, sandıktayız hepimiz.
Sabahattin Eyüboğlu (51)
Yaş döktü bulut çayır çemenden geçerek
Mümkün mü kızıl şarâbı nûş-eylememek
Gerçek bu çemende şimdi biz gezmekteyiz
Bizden bitecek çemende kimler gezecek?
Yahya Kemal Beyatlı (74)
Bulut geçti, göz yaşları kaldı çimende
Gül rengi şarap içilmez mi böyle günde?
Bugün bu çimen bizim, yarın kim bilir kim
Gezecek bizim toprağın yeşilliğinde.
Sabahattin Eyüboğlu (361)
Cennet ne cehennem ne gören yok a gönül,
Bir avdet edüp haber veren yok a gönül,
Ummîd ile korktuğumuz o şeylerden ki,
Bir nam ü nişâne gösteren yok a gönül!
Yahya Kemal Beyatlı (78)
Kim görmüş o cenneti, cehennemi?
Kim gitmiş de getirmiş haberini?
Kimselerin bilmediği bir dünya
Özlenmeye, korkulmaya değer mi?
Sabahattin Eyüboğlu (151)
Mey nûş etmek ve neşvedir âyînim
Âzâde-i küfr ü dîn oluştur dînim
Sordum mihrin nedir arûs-ı dehre
Neşven dedi yüzgörümlüğüm kâbînim.
Yahya Kemal Beyatlı (79)
Benim yasam artık şarap, çalgı, eğlenti;
Dinim dinsizlik, bıraktım her ibadeti;
Nişanlım dünyaya: Ne çeyiz istersin, dedim:
Çeyizim,senin gamsız yüreğindir, dedi.
Sabahattin Eyüboğlu (241)
Esrâr-ı ezel ki saklı senden benden
Bir bilmecedir ne ben habîrim ne de sen
Biz perdenin arkasında söylenmedeyiz
Vaktâki iner ne sen kalırsın ne de ben.
Yahya Kemal Beyatlı (85)
Varlığın sırları saklı, benden;
Bir düğüm ki ne sen çözebilirsin, ne ben.
Bizimki perde arkasında dedi-kodu:
Bir indi mi perde, ne sen kalırsın, ne ben.
Sabahattin Eyüboğlu (21)
Hayyâm ki dikti haymeler hikmetten
Nâgâh tutuştu âteş-i mihnetten
Mikrâz-ı ecel tınâb-ı ömrün kesti
Dellâl-i acûl de sattı dun kıymetten.
Yahya Kemal Beyatlı (87)
Hayyam bilgelik çadırları dokudu;
Sonra dert potasında yandı kül oldu.
Bir pula satıldı kader çarşısında,
Ölüm celladı geldi, boynunu vurdu.
Sabahattin Eyüboğlu (110)
Pek çoktan olunmuş olacaklar derkâr
Takdîr ise nîk ü bedi yazmış her bâr
Bahşetti ezelden O ne lâzımsa bize
Pek nâfiledir uğraşıp olmak gamhâr
Yahya Kemal Beyatlı (90)
Olanların olacağı belliydi çoktan;
İyiyi kötüyü yazmış kaderi yazan;
Ta baştan gereği düşünülmüş her şeyin:
Neden boşuna uğraşır, dertlenir insan?
Sabahattin Eyüboğlu (371)
Vaktiyle bu testi ben kadar âşık-ı zâr
Olmuş zencîr-bend-i giysû-yı Nigâr
Boynunda bugün şu gördüğün kulp o zaman
Bir koldu ki sarmaştığı yer gerden-i yâr.
Yahya Kemal Beyatlı (93)
Şu testi de benim gibi biriydi;
O da bir güzele vurgun, dertliydi.
Kim bilir, belki boynundaki kulp da
Bir sevgilinin bembeyaz eliydi.
Sabahattin Eyüboğlu (41)
Hayyâm günâh için şu mâtem neyedir
Gam fâide bahşederse bilmem neyedir
Gufran gelmez günâhkâr olmayana
Mâdâm o günâh için gelir gam neyedir
Yahya Kemal Beyatlı (94)
Hayyam, günahım var diye tasalanma,
Bunun için dertlere düşmek boşuna.
Günah olacak ki Tanrı bağışlasın:
Rahmet neye yarar günah olmayınca.
Sabahattin Eyüboğlu (209)
Yezdan bizi balçıktan ederken tahmîr
Bizden çıkacak fi’li de etmiş takdîr
Ben hükmüne ma’kûs günâh işlemedim
Dûzahde niçün yakmağı kılsun tedbîr.
Yahya Kemal Beyatlı (96)
Beni özene bezene yaratan kim? Sen!
Ne yapacağımı da yazmışın önceden.
Demek günah işleten de sensin bana:
Öyleyse nedir o cennet cehennem?
Sabahattin Eyüboğlu (18)
Hemşehr-i mey ol ki milk-i Mahmûd budur
Âvâze-i çengi dinle Dâvûd budur
Geçmiş ve gelen günleri tezkâr etme
Zevk et ki hayâttan da maksûd budur
Yahya Kemal Beyatlı (98)
İç, şarap iç, Mahmut olmak budur;
Çalgı dinle, Davut olmak budur;
Geçmişi, geleceği düşünme
Gününü gün et, yaşamak budur.
Sabahattin Eyüboğlu (357)
Mâdâm hakîkat ve yakîn cümlesi boş
Şekk üzre bütün ömr ise geçmez pek boş.
Mey nûş edelim ki bî-haber kaldıkça
İster ayık olsun kişi ister sarhoş
Yahya Kemal Beyatlı (101)
Gerçeği bilemeyiz madem, ne yapsak boş;
Ömür boyu kuşku içinde kalmak mı hoş?
Aklın varsa kadehi bırakma elden
Bu karanlıkta ha ayık olmuşsun, ha sarhoş.
Sabahattin Eyüboğlu (263)
Esdikçe sabâ dâmen-i gül çâk olmuş
Bülbül güle bakdıkça tarabnâk olmuş
İç bâdeyi çünki bâd elinden nice gül
Kopmuş da dalından dökülüp hâk olmuş.
Yahya Kemal Beyatlı (102)
Seher yeli eser yırtar eteğini gülün
Güle baktıkça çırpınır yüreği bülbülün
Sen şarap içmene bak, çünkü nice gül yüzler
Kopup dallarından toprak olmadalar her gün.
Sabahattin Eyüboğlu (329)
Ruh anlasa hakkıyla nedir sırr-ı hayât,
Anlardı eğer varsa hafâyâ-yı memât,
Aklınla bugün bilmediğin mânâyı,
Kabrinde mi idrâk edeceksin heyhât.
Yahya Kemal Beyatlı (103)
Yaşamanın sırlarını bileydin
Ölümün sırlarını da çözerdin;
Bugün aklın var, bir şey bildiğin yok:
Yarın, akılsız, neyi bileceksin?
Sabahattin Eyüboğlu (10)
Bir kasr idi çekmiş göğe bürc ü bârû
Şehler yere yüz sürdüğü bir kasr idi bu
Bir kumru cihannümâsı üstünde durup
Her an ötüyor diyordu ku ku ku.
Yahya Kemal Beyatlı (106)
Bu sarayın başı göklerdeydi bir zaman;
Padişahlar girer çıkardı kapısından.
Şimdi duvarında bir kumru: Guguk, diyor.
Guguk, guguk, o şanlı günlerin ardından.
Sabahattin Eyüboğlu (292)
Bir dem toy idik tâlib-i üstâd olduk
Bir dem de biz üstâd olarak şâd olduk
Fehmeyle sözün sonunda encâmımızı
Biz âb idik evvel giderek bâd olduk.
Yahya Kemal Beyatlı (75)
Biz de çocuktuk, bir şeyler öğrendik;
Bildiklerimizle övündük, eğlendik.
Şu oldu, bu oldu da ne oldu sonra?
Bir bulut gibi geldik, yel gibi geçtik.
Sabahattin Eyüboğlu (109)
Zühre’yle Kamer gökte olaldan peydâ
meyden iyi şey görmedi bir kimse daha
ben mey satanın aklına cidden şaşarım
bir şey alamaz sattığı şeyden âlâ
Yahya Kemal Beyatlı (55)
Dünyaları değişmem kızıl şaraba;
Ay da ondan sönük; çoban yıldızı da.
Şarap satanların aklına şaşarım:
Ondan iyi ne var alınacak dünyada?
Sabahattin Eyüboğlu (107)
Al deste piyâleyle (1) sebû (2) ey dilcû
Çık gez ara bir tâze çemen bir leb-i cû (3)
Devran nice mehrûların endâmından (4)
Yüze kerre piyâle yaptı yüz kerre sebû
Yahya Kemal Beyatlı (105)
(1) piyâle: kadeh, şarap bardağı
(2) sebû: testi
(3) leb-i cû: dere kenarı
(4) mehrû: ay yüzlü
(5) endâm: vücut
Tâ perde-i esrâra kadar râh (1) olamaz
Bir tâbiyedir (2) bu kimse âgâh (3) olamaz
Topraktan başka ilticâgâh (4) olamaz
Gûş et (5) bu uzun hikâye kûtâh (6) olamaz
Yahya Kemal Beyatlı (107)
(1) râh: kaygı, keder
(2) tâbiye: nizam
(3) âgâh: vâkıf, bilen
(4) ilticâgâh: sığınak
(5) gûş et: can kulağı ile dinle
(6) kûtâh: kısa
Ömer Hayyam
( 1048 - 1131 )
( İran )
Çeviri : Yahya Kemal Beyatlı (1) - Sabahattin Eyüboğlu (2)
(1) Rubâîler ve Hayyam Rubâîlerini Türkçe Söyleyiş
(2) Ömer Hayyam, Dörtlükler
|
|